Αν έχετε ακούσει και εσείς πρόσφατα τη παρακάτω
παρατήρηση-σχόλιο τότε συνεχίστε την ανάγνωση του άρθρου...
Αυτά να τα πεις στην μάνα μου που με βλέπει να περνάω αρκετές ώρες στο
ίντερνετ επικοινωνόντας με τους φίλους μου, μορφώνομαι, ενημερώνομαι,
δημιουργώ! Η μάνα μου νομίζει ότι είναι η αυτοκαταστροφή μου το ίντερνετ!
Σήμερα λοιπόν θα ασχοληθώ με τον
"Εθισμό στο διαδίκτυο". Τα συμπτώματα του εθισμού στο ιντερνέτ σύμφωνα με
πρόσφατες έρευνες είναι:
- ανοχή (συνεχή παραμονή στο Διαδίκτυο που αυξάνεται καθημερινά),
- συμπτώματα συνδρόμου απόσυρσης (θλιμμένη συμπεριφορά, μειωμένη ανταπόκριση στα εξωτερικά ερεθίσματα, απώλεια ενδιαφέροντος),
- αδυναμία τήρησης προκαθορισμένου χρόνου παραμονής στο διαδίκτυο,
- έκπτωση της λειτουργικότητας τους,
- άγχος αίσθηση αποδιοργάνωσης εκτός διαδικτύου.
Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω είναι η σχολική αποτυχία, οι διαταραχές ύπνου, κατάθλιψη, μειωμένη αυτοεκτίμηση διαταραχή των διαπροσωπικών σχέσεων με τους φίλους και την οικογένεια, μοναξιά μειωμένη φυσική δραστηριότητα, χαμηλή ποιότητα ζωής.
Σύμφωνα με την παραπάνω έρευνα τα ποσοστά χρήσης διαδυκτιου των συμμετεχόντων στην έρευνα κατανέμονται στις παρακάτω δραστηριότητες:
- 55% χρησιμοποιούν το δίκτυο για παιχνιδια,
- 40% για τα e-mail, 37,5% για chat(χώροι συνάντησης),
- 10% για αγορές,
- 4% για ενημέρωση σε θέματα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης,
- 27% θεματα επιμόρφωσης,
- 26% για ενημέρωση-υπηρεσίες
Χαρακτηριστικά στο αντίστοιχο άρθρο της Ελευθεροτυπίας διαβάζουμε ότι:
Σύμφωνα με την έρευνα, το 8% χρησιμοποιούν το Ιντερνετ περισσότερες από 20
ώρες την εβδομάδα, τη στιγμή που το όριο ανέρχεται το πολύ σε 10
ώρες.
Σύμφωνα λοιπόν με τα συμπεράσματα της εν λόγω έρευνας η ενασχόληση των νέων με το διαδίκτυο για παραπάνω από 10 ώρες την εβδομάδα, δηλαδή το πολύ 2 ώρες την ημέρα θεωρείται εθισμός και ψυχολογική διαταραχή...
και όλα αυτά στην εποχή της Ευρυζωνικότητας και ενώ παράλληλα η ΕΕΤΤ έχει ξεκινήσει μια
νεα διαφημιστική καμπάνια με κεντρικό μήνυμα
«Με το Ευρυζωνικό Internet Ενημερώνεσαι, Επικοινωνείς, Εργάζεσαι, Διασκεδάζεις - Μάθε τι μπορεί να σου προσφέρει», με την οποία η ΕΕΤΤ προτρέπει τους καταναλωτές να ενημερωθούν και να αξιοποιήσουν τα οφέλη που προφέρουν οι ευρυζωνικές υπηρεσίες στην καθημερινή ζωή.
Προσωπικά θεωρώ πως δεν συμβαδίζουν οι δύο παραπάνω πρωτοβουλίες.
- Από τη μια πλευρά, επιχειρείται η δαιμονοποίηση του διαδικτύου και η ενοχοποίηση των χρηστών, οι οποίοι αξιοποιούν τις δυνατότητες που τους προσφέρει η γρήγορη πρόσβαση σε πληροφορίες, με συμπεράσματα σχετικά με... ύπαρξη ορίων χρήσης του διαδικτύου και
- από την άλλη πλευρά η διαφημιστική καμπάνια με κετρικό μύνημα την ανάδειξη της ευρυζωνικότητας σε κοινωνικό αγαθό και δικαίωμα για όλους τους πολίτες.
Μπορείτε να διαβάσετε
ολόκληρη την έρευνα στην ιστοσελίδα της μονάδας Εφηβικής Υγείας.
Επιστημονικά υπέθυνη για την συγκεκριμένη έρευνα ήταν η
κ. Άρτεμις Κ. Τσίτσικα, Παιδίατρος - Εφηβική Ιατρική Β' Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών - Νοσοκομείο Παίδων "Παν. & Αγλ. Κυριακού"
Αξίζει να διαβάσετε την ενδιαφέρουσα συζήτηση η οποία έχει ξεκινήσει στο blog του
Παναγιώτη Βρυώνη και συνεχίστηκε αργότερα στο
webz.gr σχετικά με τη συγκεκριμένη έρευνα. Ενδεικτικά παραθέτω μερικά σχόλια χρηστών:
Ερώτηση ενός γονιού...
Οταν η κόρη σου είναι 16 και μισό χρονών, στη δευτέρα Λυκείου, υποτίθεται ότι
θέλει να δώσει εξετάσεις στο Πανεπιστήμιο για να γίνει γιατρός, αλλά βρίσκεται
μπροστά στο lap top σχεδόν όλες τις ελεύθερες ώρες της παίζοντας ένα
συγκεκριμένο παιχνίδι, και κάνοντας τσαρτ, αυτό λέγεται εξάρτηση, ή όχι΄;
Σημειωτέον, για μένα το Ιντερνετ αποτελεί εργαλείο για τη δουλειά μου.
Τότε και εγώ, 20 χρόνια πριν που ήμουν στην ηλικία της κόρης σου είχα “εξάρτηση από το τηλέφωνο”. Δεν ήταν εξάρτηση τότε, δεν είναι τώρα. Είναι απλά μία έφηβη που προτιμάει να κάνει chat με τους φίλους της και τις φίλες της, όπως και εγώ προτιμούσα να μιλάω μαζί τους στο τηλέφωνο. Αν αυτό είναι εξάρτηση, να προσθέσουμε στις εξαρτήσεις που είχα το να παίζω με τις ώρες μπάσκετ, να διαβάζω βιβλία αντί για τα μαθήματά μου, να προτιμάω να χαζεύω με τους φίλους και τις φίλες μου 1-2 ώρες μετά το σχολείο, αντί να γυρνάω τρέχοντας σπίτι για να διαβάσω. Προφανώς και ένας γονιός προσπαθεί να βάλει περιορισμούς, να απαγορέψει στο παιδί του να κάνει μόνο όσα του αρέσουν, αλλά να κάνει και κάποια πράγματα που πρέπει, όπως το να διαβάσει τα μαθήματά του. Αλλά όχι και εξάρτηση!
Το γεγονός ότι το διαδίκτυο - λόγω της φύσης του- μπορεί να γίνει
πιο εθιστικό από κάποια άλλα μέσα πληροφόρησης (σίγουρα όχι πιο εθιστικό από την TV!), φυσικά δεν σημαίνει ότι είναι σωστή η δαιμονοποίησή του
με κάθε ευκαιρία... Προσωπικά, όλα αυτά τα χρόνια που έχω ελεύθερη και γρήγορη πρόσβαση στο διαδίκτυο έμαθα πολύ περισσότερα για πάρα
πολλά θέματα, από όσα είχα την ευκαιρία να μάθω πριν.
Παραθέτω επίσης και υποστηρίζω την άποψη του Astrolabou:
Η διαδραστικότητα του διαδικτύου είναι αυτή που κάνει τη διαφορά. Ο χρήστης δεν είναι πλέον παθητικός δέκτης μηνυμάτων, αλλά συμμετέχει και αυτός στην διαμόρφωση των δεδομένων των οποίων δέχεται.Το διαδίκτυο είναι η εξέλιξη όλων των άλλων μέσων κατά τη γνώμη μου (εθισμένος;).
Αν θέλετε να ενημερωθείτε από ένα γνώστη του επιστημονικού αντικειμένου της ψυχολογίας, αξίζει να διαβάσετε μια πιο
επιστημονική ανάλυση του ψυχολόγου
Δ. Αγοραστού [Jim_Hellas] στο
σχετικό του άρθρο σχετικά με τον Εθισμό στο διαδίκτυο και την ανάλυση της νέας αυτής μορφής εθισμού ως ενός ακόμη
είδους "συμπεριφορικού εθισμού" ο οποίος διαφοροποιείται αισθητά από άλλα είδη εθισμών. Ακόμη, επισημαίνει χαρακτηριστικά στο άρθρο του ότι:
Η ανάπτυξη μιας νέας ψυχικής διαταραχής εκ του μηδενός
σημαίνει αυτόματη ανάπτυξη εξειδικευμένων μεθόδων καταπολέμησης της. Εκτιμώ πως μια πιθανή δημιουργία αυτής της νέας ξεχωριστής διαταραχής εκτός του ότι είναι αντιεπιστημονική, κρύβει και πολλά οικονομικά συμφέροντα. Ανάμεσα σε αυτούς που θα ωφεληθούν είναι οι φαρμακευτικές εταιρίες που θα βρουν ευκαιρία να αναπτύξουν νέα ψυχοφάρμακα αλλά και οι θεραπευτές στους οποίους θα στέλνονται μαζικά νέοι πελάτες προς θεραπεία.
Είναι βεβαίως απορίας άξιο γιατί στο παρελθόν δεν είχαν γίνει προσπάθειες διαταραχοποίησης δημοφιλών δραστηριοτήτων στις οποίες εμφανίστηκαν -όπως είναι αναμενώμενο- συμπτώματα εθισμού. Μερικά παραδείγματα είναι η μαζική υστερία στις ΗΠΑ κατά τη δεκαετίας του ‘60 με τα αυτοκίνητα, όπου όλο και περισσότεροι άνδρες παιρνούσαν τον χρόνο τους στο συνεργείο τους παρέα με το αγαπημένο αυτοκίνητό τους, ο εθισμός στην τηλεόραση ο οποίος είναι υπαρκτός έως και σήμερα... Προσωπικά κρατάω μια σκεπτικιστική στάση γενικότερα απέναντι σε αυτό το θέμα...
Τα παιδιά μας έρχονται στον κόσμο χωρίς τηλεόραση, χωρίς διαδίκτυο, χωρίς
κινητά. Όλα αυτά τα προσφέρει ο γονέας. Τα παιδιά με αδιαμόρφωτη ακόμα
προσωπικότητα, βομβαρδίζονται από μια εμπειρία, που σχεδόν καταργεί τα όρια του πραγματικού και του μη πραγματικού. Οι αντικοινωνικές πράξεις, ακόμη και τα ανήκουστα εγκλήματα, είναι, πολλές φορές, αντιγραφές της τηλεοπτικής βίας ή διαδικτυακή «παιδαγωγία».
Δυστυχώς τέτοιες μελέτες δεν φτάνουν ποτέ στις τηλεοπτικές εικόνες. Στις οθόνες
επικρατεί η γρίπη των χοίρων. Τώρα ποιοι είναι οι χοίροι, ποιοι οι άνθρωποι,
όπως αναρωτιούνταν και ο Όργουελ στη «Φάρμα των ζώων», αυτό δεν είναι εύκολο να απαντηθεί. [Νατσιός Δημήτρης, δάσκαλος-Κιλκίς].
Όλες οι απόψεις είναι αποδεκτές και έχουν τη δική τους οπτική με βάση τη προσωπική θεώρηση και βιώματα του κάθε ανθρώπου - δυνητικού χρήστη του διαδικτύου. Άλλωστε. αξίζει να επισημάνουμε πως τα συμπεράσματα αντίστοιχων ερευνών σχετικά με την επίδραση της εκτεταμένης χρήσης του διαδικτύου σήμερα είναι αντικρουόμενα.
Χαρακατηριστικά, ενώ μία νέα μελέτη Ολλανδών ψυχολόγων υποστηρίζει ότι ο Παγκόσμιος Ιστός έχει πλέον ευεργετική επίδραση στους εφήβους μία άλλη μελέτη από γιατρούς της Ταϊβάν διαπίστωσε ότι οι έφηβοι που είναι «κολλημένοι» στο Διαδίκτυο, είναι πιθανότερο να αναπτύξουν επιθετική συμπεριφορά... Συνοψίζοντας παρατηρούμε ότι ακόμη και οι επιστήμονες δεν μπορούν να καταλήξουν σε σαφή συμπεράσματα σχετικά με το νέο αυτό είδος εθισμού... τον εθισμό του διαδικτύου.
Μέχρι να γίνει αυτό, το Facebook θα συνεχίζει να γίνεται όλο και πιο δημοφιλές και οι αντίστοιχες υπηρεσίες κοινωνικής δικτύωσης θα αποκτούν όλο και πιο φιλικά προς τον χρήστη χαρακτηριστικά τα οποία θα ωθούν όλο και περισσότερο τους χρήστες τους στην καταστρατήγηση του ανώτερου αποδεκτού-υγιούς ορίου "έκθεσης στο διαδίκτυο" των 2 ωρών την ημέρα... καθώς:
«Με το Ευρυζωνικό Internet Ενημερώνεσαι, Επικοινωνείς, Εργάζεσαι,
Διασκεδάζεις - Γνωρίζουμε τι μπορεί να μας προσφέρει και κάνουμε τον
αυτοέλεγχο μας!», *
*Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της παραπάνω έρευνας θα έπρεπε να βρίσκομαι ήδη σε κέντρο απεξάρτησης καθώς Οι 2 ώρες για εμένα είναι... 8. Ελπίζω, οι νεότερες έρευνες να διαφοροποιήσουν τα συμπεράσματα τους για να έχουμε ελπίδες να γλυτώσουμε τα έξοδα για τα νέα καινοτόμα και αποτελεσματικά φαρμακευτικά σκευάσματα που θα κυκλοφορήσουν για την καταπολέμηση του εθισμού των χρηστών από το διαδίκτυο.