Κυριακή, Απριλίου 06, 2008
Chris Zlatis
Με βήμα σημειωτόν προσπαθεί η Ελλάδα να καλύψει το ψηφιακό χάσμα που τη χωρίζει από τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, με τον δημόσιο τομέα να διαθέτει μόλις εννέα πλήρως διαθέσιμες ηλεκτρονικά υπηρεσίες, με τις οποίες το κοινό συναλλάσσεται ηλεκτρονικά σε ποσοστό 11%! ::Η Μια πλευρά του νομίσματος...
Το ποσοστό των πλήρως διαθεσίμων ηλεκτρονικά υπηρεσιών είναι 47%, όταν στην Ευρωπαϊκή Ενωση έχει ήδη φτάσει το 58%. Αυτό προκύπτει από τα αποτελέσματα της ετήσιας μέτρησης των δεικτών eEurope και i2010, την οποία παρουσίασε το Παρατηρητήριο για την Κοινωνία της Πληροφορίας.
Τρία είναι τα βασικά μελανά σημεία για την Ελλάδα σήμερα:
- Η μη εξοικείωση με τις νέες τεχνολογίες της ηλικιακής ομάδας 35 ως 54 ετών, η οποία συγκεντρώνει τις κυρίαρχες παραγωγικές τάξεις.
- Το ψηφιακό χάσμα που χωρίζει την ελληνική περιφέρεια από την Αττική και τις τουριστικές περιοχές.
- Η υστέρηση στην υιοθέτηση των νέων τεχνολογιών από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην Ελλάδα, οι οποίες απασχολούν μέχρι και 9 υπαλλήλους.
Σήμερα, όπως προκύπτει από την ανάλυση των μετρήσεων, περίπου τρία στα δέκα νοικοκυριά είναι συνδεδεμένα στο Διαδίκτυο, ποσοστό το οποίο υπολείπεται σημαντικά από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο των 15 (59%) και των 27 (54%).
Οσο για τη συχνότητα χρήσης του Διαδικτύου, 1 στους 4 Ελληνες το χρησιμοποιεί εβδομαδιαίως. Μόλις το 5% των χρηστών προβαίνει σε ηλεκτρονικές αγορές, ενώ οι περισσότεροι περιορίζονται στην αναζήτηση πληροφοριών και τον έλεγχο του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
Αισιόδοξα είναι τα μηνύματα από τις νεαρές ηλικίες καθώς ακόμα και οι απόφοιτοι Δημοτικού εμφανίζονται να χρησιμοποιούν το Ιντερνετ σε ποσοστό 31,4% στην ηλικιακή ομάδα 16-25 ετών. Ο μέσος όρος χρήσης στην ίδια ομάδα είναι 73,3%, ενώ πέφτει στο 50,7% μεταξύ 26-35 ετών και κατρακυλά στο 37% για τις ηλικίες 36-45 και στο 20,4% για τις ηλικίες 46-55 ετών.
Εντονο ψηφιακό χάσμα παρατηρείται μεταξύ Αθήνας και περιφέρειας, καθώς ενώ η χρήση του Διαδικτύου στην πρωτεύουσα είναι 43%, σε περιοχές όπως η Δυτική Ελλάδα ή η Θεσσαλία δεν ξεπερνά το 17,6% και το 18,4% αντίστοιχα. Τον μέσο όρο του 30,2% εκτός από την Αττική περνά μόνο το τουριστικό Νότιο Αιγαίο με 39,9%.
Μακριά από την τεχνολογία παραμένουν και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν πρόσβαση στο Ιντερνετ σε ποσοστό 46,4% ενώ υπηρεσίες γρήγορου Ιντερνετ (ευρυζωνικές) έχει μόνο το 28,8%, ποσοστό το οποίο εμφανίζεται ενισχυμένο σε σχέση με το 2005, που ήταν μόλις 4,7%.
Πιο κοντά στη σύγκλιση βρίσκονται οι μεγάλες επιχειρήσεις με περισσότερους από 10 εργαζομένους. Το 94,2% έχουν πρόσβαση στο Διαδίκτυο, ενώ το 67,8% έχει ευρυζωνική σύνδεση. Παρ όλα αυτά, μόνο το 10% το χρησιμοποιεί για αγοραπωλησίες, ενώ το ηλεκτρονικό εμπόριο συνεισφέρει στον συνολικό κύκλο εργασιών μόνο κατά 0,8%.
πηγή
::και η άλλη, η πιο αισιόδοξη πλευρά....
:: Έλληνες και Διαδίκτυο
Χιλιάδες είναι οι Ελληνες που σήμερα ενημερώνονται αποκλειστικά online. Ακόμη περισσότεροι είναι εκείνοι που καλύπτουν την ανάγκη τους για επικοινωνία και διασκέδαση από την «ασφάλεια» του υπολογιστή τους. Θραύση κάνουν site παιχνιδιών και δικτύωσης όπως το zoo.gr (μετρά 280.000 μέλη!). Οι πιο «προχωρημένοι» εξαντλούν τις δυνατότητες που παρέχει η τεχνολογία παρακολουθώντας τηλεόραση ή και σινεμά με σύνδεση στο Ιντερνετ, πολλοί είναι όμως εκείνοι που, ναι μεν διασκεδάζουν παρέα με ανθρώπους με σάρκα και οστά, αλλά έχουν αγοράσει τα εισιτήριά τους για τον κινηματογράφο ή τη συναυλία ηλεκτρονικά.
::Το ηλεκτρονικό εμπόριο στην Ελλάδα γνωρίζει έκρηξη.
Τους 600.000 φθάνουν σήμερα οι online αγοραστές του Ιντερνετ - έως το τέλος του έτους θα έχουν ξοδέψει 200 εκατ. ευρώ!
Την ίδια ώρα, τα χέρια σε όλο και περισσότερους λύνει το TAXISnet, που δίνει τη δυνατότητα συμπλήρωσης και κατάθεσης της φορολογικής δήλωσης online (εκτιμάται ότι το 10% των φορολογούμενων το χρησιμοποιεί), αλλά και το e-banking («έχω ξεχάσει πώς είναι να περιμένεις σε ουρά σε τράπεζα», λέει ο 30χρονος Γιώργος στην «Κ»). Ψώνια στο σούπερ μάρκετ, φοίτηση σε πανεπιστήμια, παραγγελία delivery, μέχρι και μαθήματα κιθάρας μπορεί να κάνει σήμερα κανείς online.
Το θέμα συχνά είναι τι μπορείς να κάνεις... χωρίς Ιντερνετ. «Ενα θα σας πω», λέει στην «Κ» ο 36χρονος Παναγιώτης, που εργάζεται στο τμήμα μηχανογράφησης ναυτιλιακής εταιρείας. «Ετυχε να μην έχουμε Ιντερνετ στο σπίτι για 20 μέρες και ήταν η περίοδος που οργανώναμε με τη γυναίκα μου ένα ταξίδι στην Αγγλία. Ε, απλώς δεν μπορούσαμε! Ηταν σαν κάποιος να μας έκοψε τα χέρια. Ούτε έρευνα για ξενοδοχεία που θέλαμε, ούτε για παραστάσεις που ήταν να δούμε, τίποτα».
::Αναμένονται ραγδαίες εξελίξεις στο e-εμπόριο
Διαλύονται σιγά σιγά και οι τελευταίοι ενδοιασμοί των Ελλήνων σε ό,τι αφορά τις αγορές μέσω Ιντερνετ. Από το δειλό 4% των χρηστών που έκαναν ηλεκτρονικές αγορές το 2002, φθάσαμε το 2007 στο 13%, ποσοστό που εκτιμάται ότι εντός του έτους θα αυξηθεί.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο κύκλος εργασιών του Ιανουαρίου 2008 για το e-shop.gr έφθασε τα 9,2 εκατ. ευρώ, αυξημένος ακόμα και σε σχέση με τον Δεκέμβριο (8,5 εκατ. ευρώ).
Υπολογίζεται ότι περίπου 500.000 Ελληνες μπαίνουν κάθε μήνα στο συγκεκριμένο ηλεκτρονικό κατάστημα, ωστόσο φαίνεται ότι τα σκήπτρα στο χώρο κρατάει η ηλεκτρονική «εκδοχή» της αλυσίδας «Πλαίσιο», που σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Focus-Bari προσπερνά σε δημοφιλία ακόμα και site όπως το amazon, το ebay, κ.λπ.
«Μπορεί να μην έχουμε φθάσει ακόμα τα επίπεδα των ΗΠΑ (σ.σ.: εκεί την περίοδο των εορτών το 30% των αγορών πραγματοποιούνται online), ωστόσο μπορούμε σίγουρα να λέμε ότι έχουμε και στην Ελλάδα αγορά ηλεκτρονικού εμπορίου, γεγονός που θα φέρει ραγδαίες εξελίξεις», σημειώνει στην «Κ» ο καθηγητής του Τμήματος Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Γ. Δουκίδης. «Η εκτίμησή μου είναι ότι σε 4-5 χρόνια, οι Ελληνες shoppers του Διαδικτύου θα φθάσουν το 1 εκατομμύριο και οι ετήσιες αγορές τους θα ξεπερνούν τα 500 εκατ. ευρώ!»
Σύμφωνα με τον ίδιο, οι ηλεκτρονικοί καταναλωτές «επιβραβεύουν» τα καταστήματα που συνδυάζουν την online πώληση με την έγκαιρη παράδοση και τη σωστή εξυπηρέτηση. «Κρίσιμο είναι επίσης τα ηλεκτρονικά καταστήματα να προσφέρουν περισσότερες υπηρεσίες από τα «κανονικά». Το 30% των κρατήσεων στην Aegean, για παράδειγμα, γίνεται online, ακριβώς γιατί σου δίνεται η δυνατότητα να επιλέγεις και τη θέση σου, κάτι που δεν γίνεται ούτε στα πρακτορεία», εξηγεί ο κ. Δουκίδης.
::ηλεκτρονικό εμπόριο - στατιστικά 2007
Πράγματι, σύμφωνα με έρευνα της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας για το ηλεκτρονικό εμπόριο το 2007, τη μερίδα του λέοντος στις online αγορές στην Ελλάδα (29,7%) κατέχουν οι τουριστικές υπηρεσίες (ταξίδια, εισιτήρια, διαμονή σε ξενοδοχεία). Ακολουθούν οι αγορές βιβλίων, περιοδικών, εφημερίδων, υλικού ηλεκτρονικής εκμάθησης (21,2%) και λογισμικού για ηλεκτρονικό υπολογιστή, τα computer, τα video games κ.λπ. (18,1%). Οι Ελληνες αγαπούν να αγοράζουν online επίσης CD και DVD (15,9%), ρούχα (14,5%), ενώ ένα σημαντικό ποσοστό αγοράζει μέσω Ιντερνετ εισιτήρια για συναυλίες, θέατρα και κινηματογράφους (11,8%). Σε ένα μικρό, αλλά ενδεικτικό της τάσης ποσοστό (3,4%), αγοράζουμε από το σπίτι μας και είδη διατροφής.
Οπως θα περίμενε κανείς, το 61,2% των ηλεκτρονικών αγορών πραγματοποιείται από άτομα ηλικίας 16-34 ετών. Η πλειονότητα όσων πραγματοποιούν ηλεκτρονικές αγορές είναι απόφοιτοι ανώτερης ή ανώτατης εκπαίδευσης (64,2%) και μισθωτοί (61,8%). Οπως λένε οι ειδικοί, το μόνο που φαίνεται ότι αναχαιτίζει το ξέφρενο online shopping είναι η χαμηλή συγκριτικά διείσδυση του Ιντερνετ στη χώρα μας (σύμφωνα με την ΕΣΥΕ, πρόσβαση στο Ιντερνετ έχει σήμερα το 33,4% των Ελλήνων), αλλά και ο φόβος της υποκλοπής των προσωπικών μας στοιχείων.
«Εγώ χρησιμοποιώ πολύ το e-banking», λέει ο κ. Δουκίδης. «Δύο φορές με πήρε η ίδια η τράπεζα τηλέφωνο για να με ρωτήσει για συναλλαγή που έκρινε περίεργη. Τη μία φορά πράγματι κάποιος είχε υποκλέψει την κάρτα μου. Αλλά όσο περισσότερο κάνουμε συναλλαγές, τόσο καλύτερες θα είναι οι υπηρεσίες».
::Τηλεργασία για νέους
Το πρωί στο πανεπιστήμιο και το βράδυ μπάρμαν; Οχι πια. Οι Ελληνες φοιτητές έχουν μάθει ότι δεν χρειάζεται να ιδρώνουν ούτε να ξενυχτούν για να συμπληρώνουν το εισόδημά τους. Με τη βοήθεια ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή και μιας γρήγορης σύνδεσης στο Ιντερνετ, μπορούν να εργάζονται όσο και όποτε θέλουν - και χωρίς το αφεντικό πάνω από το κεφάλι τους.
«Εχω πάρα πολλούς φοιτητές που συμπληρώνουν το εισόδημά τους δουλεύοντας για επιχειρήσεις του εξωτερικού από το σπίτι τους», λέει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αιγαίου κ. Μιχάλης Βαφόπουλος, ο οποίος έχει ασχοληθεί επί σειρά ετών με τις δυνατότητες που παρέχει η τηλεργασία. Πολλοί είναι επίσης εκείνοι που «βγάζουν» λίγα έξτρα χρήματα συμμετέχοντας σε διαδικτυακές έρευνες διαφημιστικών εταιρειών κ.λπ.
Προφανώς, «πιστοί» της τηλεργασίας είναι μια μεγάλη μερίδα ελεύθερων επαγγελματιών, που έχουν για «γραφείο» το σπίτι τους και προσφέρουν τις υπηρεσίες τους ηλεκτρονικά (σχεδιαστές ιστοσελίδων, προγραμματιστές, δημοσιογράφοι, αρχιτέκτονες, λογιστές).
«Το θέμα είναι κατά πόσο μπορούμε να κερδίσουμε τη διάσταση του χώρου, αλλά και του χρόνου», εξηγεί ο κ. Βαφόπουλος. «Το ζητούμενο είναι πάντα η παραγωγικότητα. Εχουν γίνει πιλοτικά προγράμματα και στην Ελλάδα από πολυεθνικές, οι οποίες έδιναν τη δυνατότητα σε μεσαία στελέχη να δουλεύουν δύο ημέρες την εβδομάδα από το σπίτι τους. Τα αποτελέσματα ήταν θετικά, ωστόσο στη χώρα μας υπάρχει “οργανωσιακή” κουλτούρα. Οταν λείπεις από το γραφείο, αυτόματα χάνεις λίγη από την ισχύ, την εξουσία που έχεις. Εχουμε συνδέσει τη φυσική παρουσία με την παραγωγικότητα».
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι δύσκολα στην Ελλάδα θα κυριαρχήσει το μοντέλο «δουλειά από το σπίτι». «Αλλωστε, οι ψυχολόγοι λένε ότι είναι καλό να ξεχωρίζεις όχι μόνο τους ρόλους, αλλά και τους χώρους! Πιστεύω ότι σε λίγα χρόνια θα επικρατήσει το μικτό μοντέλο, που θα προσφέρει ευελιξία στους εργαζόμενους. Οι τηλεοράσεις υψηλής ευκρίνειας θα κάνουν τις τηλεδιασκέψεις “παιχνιδάκι”», καταλήγει.
Αντίστοιχα, τεράστιες είναι οι δυνατότητες που παρέχει το Διαδίκτυο και στους ανθρώπους που επιθυμούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους. Η Νάνσι, 38 ετών, και μητέρα δύο παιδιών, μόλις έλαβε το πτυχίο της στη διοίκηση επιχειρήσεων από το Πανεπιστήμιο του Λέστερ. «Παρακολούθησα τη σχολή από το σπίτι μου βέβαια - πώς θα μπορούσα διαφορετικά όταν παράλληλα εργάζομαι και έχω και οικογένεια;», αναφέρει στην «Κ».
::Στην Ελλάδα μυωπικές οι υπηρεσίες e-government
- Στιγμιότυπο πρώτο: «Γεια σας από το γραφείο του υφυπουργού κυρίου... τηλεφωνώ. Παρακαλώ πού θα μπορούσαμε να σας στείλουμε ένα δελτίο Τύπου;» «Σημειώνετε; reporter, παπάκι, kathimerini, τελεία, gr». «Μάλιστα. Το «Καθημερινή» με ελληνικούς χαρακτήρες το γράφετε;» «Εε...»
- Στιγμιότυπο δεύτερο: Η Ηλέκτρα Σ. 28 ετών, μόλις έγινε δεκτή στο αμερικανικό πανεπιστήμιο της επιλογής της για μεταπτυχιακό. Της ζητούν όμως το ελληνικό ΑΕΙ να στείλει με email το πτυχίο της. «Να κάνουμε τι; Με email; Α, κορίτσι μου, δεν μπορούμε να κάνουμε αυτά τα πράγματα, αν θες έλα εσύ από εδώ να τα κανονίσεις», είναι η απάντηση από τη γραμματεία του τμήματος. Οπερ και εγένετο. Η Ηλέκτρα πήγε στη γραμματεία και μόνη της άνοιξε το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο του τμήματος. Αυτόματα, πάτησε το κουμπί «get mail». «Περίμενα μισή ώρα να «κατέβουν» τα εισερχόμενα. Δεν είχαν τσεκάρει το email για μήνες. Υπήρχαν προσκλήσεις από ξένα πανεπιστήμια για συνεργασία στις οποίες κανείς δεν είχε απαντήσει!», λέει η ίδια στην «Κ».
Ολοι όσοι χρησιμοποιούν καθημερινά το Ιντερνετ γνωρίζουν ότι οι ιστοσελίδες των υπηρεσιών (υπουργείων, φορέων κ.λπ.) είναι στη συντριπτική πλειονότητα φτωχές σε περιεχόμενο, μονοδιάστατες (δηλαδή όχι διαδραστικές) και ανανεώνονται σπανίως. Ακόμα και η ιστοσελίδα της Εθνικής Επιτροπής Ηλεκτρονικού Εμπορίου είναι ανενεργή!
Είναι γνωστό ότι οι μόνες αξιόπιστες κρατικές ηλεκτρονικές υπηρεσίες είναι οι εξής δύο: το TAXISnet, όπου μπορείς να συμπληρώσεις και να καταθέσεις τη φορολογική σου δήλωση και το ΙΚΑnet, όπου επίσης μπορείς να διεκπεραιώσεις εκκρεμότητες με το Ιδρυμα.
«Ακόμα και αυτά ωστόσο είναι περιορισμένα», λέει στην «Κ» ο Μιχάλης Βαφόπουλος, οικονομολόγος, διδάσκων στο Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου.
«Στο TAXIS για παράδειγμα δεν μπορείς να κάνεις έναρξη ή λήξη επιχείρησης. Την ίδια ώρα, στο Βέλγιο, έγινε ολόκληρο πρόγραμμα ώστε από τα δεκάδες βήματα που χρειάζονταν να περιοριστούν σε δύο κλικ. Οι υπηρεσίες e-goverment στην Ελλάδα είναι μυωπικές, πολύ συγκεκριμένες και πολύ περιορισμένες. Αυτό συμβαίνει γιατί οι προσπάθειες που γίνονται είναι σπασμωδικές, όχι συνολικές. Είναι σαν να προσπαθείς να βάλεις έναν γέρο να τρέξει. Οι υπάλληλοι έχουν μάθει να δουλεύουν στο χαρτί. Θα πρέπει να σχεδιαστεί το σύστημα από μηδενική βάση».
Σύμφωνα με έρευνα του Παρατηρητηρίου για την Κοινωνία της Πληροφορίας (ολοκληρώθηκε τον περασμένο Απρίλιο), μόλις το 53% των δημόσιων φορέων κεντρικής διοίκησης διαθέτουν λογισμικό email, ενώ μόνο το 17% διαθέτουν κάποια εφαρμογή ροής εργασίας και διαχείρισης περιεχομένου, εφαρμογές απαραίτητες για την υποστήριξη της αποτελεσματικής επεξεργασίας αιτημάτων πολιτών.
Επιπλέον, μόνο 1 στους 3 δημόσιους υπαλλήλους κατέχουν πιστοποιητικό γνώσης χειρισμού ηλεκτρονικού υπολογιστή και διαθέτουν λογαριασμό email που να παρέχεται από την υπηρεσία τους. Από το σύνολο των 20 βασικών δημόσιων υπηρεσιών διατίθενται ηλεκτρονικά οι οκτώ (40%). Σε ό,τι αφορά την Τοπική Αυτοδιοίκηση, ηλεκτρονικές υπηρεσίες παρέχουν μόνο το 18% των δήμων, οι 14 από τις 51 Νομαρχίες και... καμία Περιφέρεια. Ετσι, μόνο το 8% των πολιτών συναλλάσσονται ηλεκτρονικά με το Δημόσιο.
πηγή
